Σήμερα, 10 Οκτωβρίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Γιορτάζεται κάθε χρόνο, τέτοια μέρα και έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες απέναντι στα ψυχικά νοσήματα, όπως είναι η κατάθλιψη ή η διπολική διαταραχή.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καθώς επίσης και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας, αποφάσισαν από κοινού να καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα η σημερινή, το 1994.
Φέτος, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά και ίσως δυσκολότερα, διότι μπήκε στη ζωή μας ο COVID-19. Κι αυτή η συνθήκη, σαφώς επηρεάζει την ψυχική υγεία του ανθρώπου. Αλλά δεν είναι φυσικά και η μόνη. Τι είναι όμως η ψυχική υγεία;
Η ψυχική υγεία αναφέρεται όχι μόνο σε διαφόρων ειδών διαταραχές (κρίσεις άγχους, κατάθλιψη, κ.ά.), αλλά και στην συναισθηματική ευεξία, κατά την οποία ο άνθρωπος μπορεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες/ικανότητές του. Αφορά τον καθένα, δεν επηρεάζεται από την ηλικία ή το φύλο. Τουλάχιστον 50.000.000 άνθρωποι ταλαιπωρούνται από ψυχικές ασθένειες, με την κατάθλιψη να καταλαμβάνει την πρώτη θέση.
Οι παράγοντες που προκαλούν προβλήματα και επηρεάζουν σε βάθος την ψυχική υγεία είναι τρεις:
- Βιολογικοί: αναφέρονται κυρίως στην χημεία του εγκεφάλου, αλλά και στα γονίδια.
- Το ιστορικό της οικογένειας απέναντι σε ψυχικά νοσήματα.
- Διάφορες εμπειρίες: αναφέρονται σε εμπειρίες που προκάλεσαν σοκ στον ασθενή (μετατραυματικό στρες ή κακοποίηση)
Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα σημάδια σχετικά με το τι συμβαίνει μέσα στον καθένα και είναι είτε ψυχικά, είτε σωματικά. Ενδεικτικά:
- Η υπερανάλυση διαφόρων σκέψεων (overthinking).
- Συναισθηματική κατάπτωση, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις.
- Οι σκέψεις αυτοτραυματισμού ή και αυτοκτονίας.
- Συναισθηματική περιδίνηση
- Αναβολή κύριων υποχρεώσεων
Όπως όλα τα προβλήματα, έτσι κι αυτά που αφορούν την ψυχική υγεία, έχουν τις λύσεις τους. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως ότι μπορεί να λειτουργήσει σε έναν, θα λειτουργήσει και σε άλλους. Παρόλα αυτά, οι παρακάτω ενδεικτικές λύσεις, ίσως βελτιώσουν αυτήν την κατάπτωση.
- Σωστή διατροφή: με την σωστή διατροφή, λαμβάνονται τα απαραίτητα συστατικά (λ.χ. βιταμίνες), τονώνοντας έτσι και το ανοσοποιητικό , αλλά και την ψυχική υγεία.
- Σωστός ύπνος: ένας 8ωρος ύπνος είναι αρκετός για να τονώσει το σώμα και τον νου του καθενός.
- Θετικές σκέψεις: η αισιοδοξία μπορεί να δώσει κίνητρο στο άτομο, προκειμένου να διώξει οτιδήποτε αρνητικό τον κρατά πίσω.
- Έξοδοι: όταν το άτομο είναι απομονωμένο, η κατάπτωση εντείνεται και δεν τον βοηθά, οπότε οι έξοδοι του δίνουν άλλα ερεθίσματα.
- Άσκηση: μέσω της γυμναστικής, το άτομο ξεφεύγει, χαλαρώνει και δίνει βάση στους στόχους που έχει βάλει πάνω σ’ αυτόν τον τομέα.
Αν δεν δουλέψει κάτι από αυτά, η συμβουλή από ειδικό, μέσω της ψυχοθεραπείας, κρίνεται απαραίτητη.
Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές είναι οι εξής:
- Διαταραχές Διάθεσης (κατάθλιψη)
- Αγχώδεις Διαταραχές (αγοραφοβία)
- Ψυχωτικές Διαταραχές (σχιζοφρένεια)
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω πως η ψυχική υγεία αφορά τον καθένα ξεχωριστά αλλά και όλους μας. Είναι σημαντικό τα άτομα που πάσχουν από διαταραχές να μην φοβηθούν να το μοιραστούν και να μην το περάσουν μόνα, να μιλήσουν, να μην ντραπούν. Η κοινωνία έχει την υποχρέωση να αγκαλιάσει τους ασθενείς και να ευαισθητοποιήσει τους μη πάσχοντες.
Κείμενο με αφορμή τις κρίσεις πανικού, οι οποίες με ταλαιπωρούν.
It’s OK Not To Be OK
Ιδρώνω και ξεϊδρώνω.
Έχω ταχυπαλμία,
με βασανίζουν σκέψεις
που δεν ελέγχονται.
Η αναπνοή μου έχει κοπεί
και νιώθω αβοήθητη.
Θέλω να ουρλιάξω,
μα δεν μπορώ.
Θέλω να κλάψω
και δεν μου βγαίνει.
Νιώθω ότι ο θώρακας μου
έχει ένα βάρος ανεξήγητο.
Πέφτω κάτω,
το πάτωμα κρύο.
Άρχισα να κλαίω πολύ
σαν να έβγαιναν καταρράκτες
μέσα από τα μάτια μου.
Έτρεμα και πάλευα
να αναπνέω πιο σταθερά.
Σηκώνομαι αργά
και αρπάζω το τετράδιό μου,
μαζί με το στυλό μου.
Το μελάνι λερώνει τη σελίδα,
μαζί με τα δάκρυα μου.
Σχεδιάζω μια κοπέλα
που μέσα στο μαύρο της
έβρισκε χρώματα.
Μέσα στον πανικό της,
έβρισκε ελπίδα.
Και η μόνη φράση
που αντικατοπτρίζει
αυτήν την κατάσταση είναι
“It’s ok not to be ok”.
Το κοιτάζω και χαμογελώ.
Με αντικρίζω στον καθρέφτη
και νιώθω πως ξαναγεννήθηκα.
Γιατί, μερικές φορές,
είναι οκ να μην είσαι οκ.
Aurora Blanc
Πριν φύγετε ρίξτε μια ματιά
Η Aurora Blanc είναι φοιτήτρια ψυχολογίας και ασχολείται με τη συγγραφή, έχοντας εκδώσει τη δική της ποιητική συλλογή. Δηλώνει φαν του Quentin Tarantino, αλλά και της Agatha Christie. Αγαπά όλες τις τέχνες, απ’ όπου κι αν προέρχονται, καθώς επίσης και την εγκληματολογία.