Η Σοφία Μαρία Νικολοπούλου γράφει για θέματα που μας αγγίζουν

Η Σοφία ξεχώρισε στα λογοτεχνικά πράγματα με την αγγλόφωνη ποιητική συλλογή της με τίτλο Dried daisies sprouting from my desk. Ποιήματα με άμεση και κατανοητή γραφή που δημιουργούν όμορφα συναισθήματα στον αναγνώστη. Με μεταπτυχιακές σπουδές σχετικές με την λογοτεχνία και επαγγελματική ενασχόληση στην επιμέλεια βιβλίων, σίγουρα έχει πολλά να μας πει στην στήλη Sociallize.

• Πώς ξεκίνησες να γράφεις ποίηση;

Καταρχάς, θα ήθελα να σε ευχαριστώ πολύ που μου δίνεις την ευκαιρία να συνομιλήσω μαζί σου και να απαντήσω σε αυτές τις τόσο δουλεμένες ερωτήσεις σου! Θα ήθελα να σου ευχηθώ πολλές επιτυχίες μιας και ξέρω ότι είσαι και εσύ άνθρωπος που κυνηγάει το συγγραφικό της όνειρο!

Για να απαντήσω στην ερώτηση σου τώρα: ξεκίνησα να γράφω ποίηση προς το τέλος του πανεπιστήμιου, όταν είχα σχεδόν ορκιστεί στον εαυτό μου ότι «δεν το είχα» με την ποίηση και το καλύτερο μέσο για εμένα ήταν οι σύντομες ιστορίες. Τα πρώτα μου ποιήματα ήταν αρκετά έντονα σε εικόνες, ερωτικά τα περισσότερα, και η θεματολογία που εξερευνούσα είχε να κάνει με ανεκπλήρωτους έρωτες και παιδικά όνειρα. Θα μπορούσες να χαρακτήριζες την αφήγηση σχεδόν ονειρική και επικεντρωμένη στο να ανάγει το σώμα σε ένα συμπαντικό σύνολο που επικοινωνεί με το κοσμικό. Μαύρες τρύπες, εκρήξεις, πλανήτες, κομήτες αλλά και γήινες καταστροφές ήταν βασικές μεταφορές που χρησιμοποιούσα. Είχα μια ομάδα στο Facebook που τα μοιραζόμουν αλλά δεν τόλμησα ποτέ να τα εκδώσω. Έπειτα από μια περίοδο ενός χρόνου που έγραφα καθημερινά σε σημειώσεις στο κινητό μου, λόγω burnout από το μεταπτυχιακό, παράτησα την πένα μου για περίπου τρία χρόνια. Τότε ξεκίνησε να με τρώει και το σαράκι ότι μάλλον δε θα δω την δουλειά μου ποτέ σε σελίδες βιβλίου.

• Παρουσίασε μας με δικά σου λόγια την ποιητική σου συλλογή. Ποια είναι τα κυριότερα θέματα της;

Το Dried Daisies Sprouting from my Desk είναι μια συλλογή που γράφτηκε σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου. Δούλευα σε τρεις δουλειές που δεν με ικανοποιούσαν ψυχολογικά, ήμουν παγιδευμένη σε παλιά τραύματα, φοβίες και ανησυχίες που θα χαρακτήριζαν την δεκατριάχρονη Σοφία-Μαρία και όχι την εικοσιεξάχρονη και ένιωθα ότι η ζωή μου δεν προχωρούσε επειδή υπήρχε καραντίνα και είχαν περιοριστεί οι ελευθερίες μας. Έσκασαν όλα, λοιπόν, όπως καταλαβαίνεις και τότε είναι που ανακάλυψα ξανά την ποίηση. Μέσα από writing prompts, δηλαδή λεξούλες που σε βοηθούσαν να αναπτύξεις ένα ποίημα, από ξένους εκδοτικούς οίκους στο Instagram, έγραψα αυτά τα ποιήματα που είναι ωδή στην αξία της ταπεινότητας, της αγάπης και του εσωτερικού διαλόγου καθώς περνάς από την εφηβεία στην ενηλικίωση και ειδικά στα χρόνια μετά την αποφοίτηση σου από κάποια σχολή.

Ουσιαστικά το βιβλίο γράφτηκε για τα άτομα της γενιάς μου που βρίσκονται από εικοσιπέντε ως τριάντα ετών και δεν γνωρίζουν τι να κάνουν με την ζωή τους. Είναι γλυκόπικρο, αληθινό και νοσταλγικό.

• Ο υπέροχος και άκρως ποιητικός τίτλος, τι συμβολίζει;

Τι ωραία ερώτηση! Πρέπει να σου πω ότι μου αρέσει τρελά να βρίσκω τίτλους για τα έργα μου και θεωρώ ότι έχω και ταλέντο σε αυτό μιας και βοηθάω φίλους μου με τους δικούς τους (ας κοκορευτώ και λίγο!) Πέρα από την πλάκα, το αγαπημένο μου λουλούδι είναι οι μαργαρίτες γιατί δεν τις παρατηρείς και πολύ αλλά είναι πάντα τόσο όμορφες και έντονες που τις βάζεις σε κάθε μπουκέτο για να το ομορφαίνουν. Ο τίτλος έχει ως εικόνα το παράδοξο αποξηραμένων μαργαριτών να ανθίζουν ξανά μέσα από το γραφείο σου επειδή θέλω να μιλήσω για τις δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες που θα έχεις στη ζωή σου αν ακολουθήσεις αυτό που αγαπάς. Και αν δε ξέρεις τι αγαπάς, αρκεί να δώσεις χρόνο στον εαυτό σου και να τον αποδεχτείς. Ο τίτλος, όμως, απευθύνεται και στους ποιητές και συγγραφείς και δημιουργούς όλων των τεχνών, μιας και συνήθως από έναν πάγκο ή ένα τραπέζι ή ένα γραφείο γράφουμε και δίνουμε ζωή στα όνειρα μας, ξανά και ξανά.

• Ένα ποίημα που με άγγιξε πολύ ήταν εκείνο που αφορούσε την ηλικία των 27 ίσως επειδή βρίσκομαι και εγώ σε αυτή την ηλικία. Τι σε ενέπνευσε να το γράψεις;

Το συγκεκριμένο έχει αγγίξει πολλές της ηλικίας μας. Φυσικά και είναι γραμμένο με ξεκάθαρα αυτοβιογραφικό χαρακτήρα μιας και αυτή τη στιγμή νιώθω ότι ξεκινάει η πίεση που, δυστυχώς, πολλές γυναίκες βιώνουν σήμερα, η πίεση που μας θέλει με έναν άντρα και παιδιά μέχρι τα τριάντα. Γιατί να μην επιλέξω εγώ αν και πότε θέλω να κάνω οικογένεια; Γιατί όλη μου η αξία σαν γυναικά να γυρίζει γύρω από το αν θα κάνω παιδιά; Γιατί να πρέπει να ακούω από γνωστούς και συγγενείς πότε θα παντρευτώ; Γιατί να μην το ακούει αυτό ο ξάδερφος μου, ο αδερφός μου, ο φίλος μου; Όπως καταλαβαίνεις, είναι ένα ποίημα που είναι βασισμένο στην λανθασμένη και σεξιστική νοοτροπία γύρω από την, κοινωνικά και θρησκευτικά μιλώντας, ύπαρξη της γυναίκας ως μητέρας και συζύγου, ΜΟΝΟ.  

• Δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω και τα υπέροχα σκίτσα που συνόδευαν τα ποιήματα. Πώς πρόεκυψε η συνεργασία αυτή;

Α, μα πόσο υπέροχα νιώθω όταν αναγνώστες προσέχουν και την διακόσμηση του βιβλίου μου! Η αγαπημένη Κάλλι Καραπάνου είναι μια καινούργια καλλιτέχνης στον χώρο της δερματοστιξίας, κοινώς, τατού. Αν και δε νομίζω ότι θα κάνω εύκολα τατουάζ, θαυμάζω πάρα πολύ την μοναδική της οπτική και την επιλογή σχεδίων στο σώμα άλλων. Από την πρώτη στιγμή που αποφάσισα να εκδώσω το βιβλίο μόνη μου, μέσα από την Amazon, ήξερα ότι η Κάλλι είναι ο ιδανικός άνθρωπος για να το φέρει εις πέρας. Το ευαίσθητο, παραμυθένιο και τακτοποιημένο καλλιτεχνικό μάτι της πραγματικά έδωσε μια ακόμα διάσταση στην ποίηση μου και την ανήγαγε στα μάτια του κόσμου. Μπορείτε να την βρείτε στο Instagram ως @kalli_k_

• Πού μπορούμε να προμηθευτούμε το βιβλίο σου;

Επειδή αυτήν χρησιμοποίησα ως πλατφόρμα που θα το εκδώσω, μπορείτε να το προμηθευτείτε σε όλες τις ιστοσελίδες Amazon! Προτείνω το Amazon.de για τους Έλληνες.

• Γιατί επέλεξες τα ποιήματα να είναι στα αγγλικά;

Αυτή η ερώτηση είναι τόσο σημαντική γιατί μου δίνει το βήμα να μιλήσω για το συγγραφικό μου όραμα, ένα όραμα που ενώνει την αγάπη μου για την αγγλική γλώσσα και την ανεξίτηλη επιρροή της ελληνικής μου ταυτότητας στα γραπτά μου.

Το να γράφω στα αγγλικά μου είναι, πια, και λόγω σπουδών αλλά και επειδή νιώθω ότι «δε θα με κρίνουν πολύ» οι φίλοι και συγγενείς μου ένα προστατευτικό δίχτυ. Επίσης, η αγορά εκεί έξω είναι πολύ μεγαλύτερη για συγγραφείς και ποιητές που γράφουν στην αγγλική, όσο πιο δύσκολη και να είναι όμως. Η πραγματική αλήθεια μου είναι ότι γράφω στα αγγλικά γιατί νιώθω πιο οικεία να μιλήσω για τις εμπειρίες μου ως ένα παιδί που μεγάλωσε στην Ελλάδα και ονειρεύομαι ένα κίνημα συγγραφέων με ελληνική καταγωγή που θα γράφουμε ιστορίες, βιβλία και ποίηση στα αγγλικά αλλά με έμπνευση από την λαογραφία και τις εμπειρίες του τόπου μας. Έχω βαρεθεί να βλέπω ξένους να γράφουν συνέχεια για την Αρχαία Ελλάδα λες και έχουμε να δώσουμε μόνο αυτό. Έχει τύχει να μη μπορώ να στείλω ιστορία μου σε εκδοτικό του εξωτερικού επειδή, σαν όρο, είχαν το «η αγορά με ιστορίες γύρω από ελληνική μυθολογία και ιστορία είναι κορεσμένη οπότε δε θέλουμε να τις δούμε.» Πως κορέστηκε η αγορά; Δε νομίζω από Έλληνες συγγραφείς που παλεύουν με νύχια και με δόντια να εκδοθούν χωρίς να πληρώσουν πολλά χρήματα λόγω αυτοεκδόσεων. Ή, το ακόμα καλύτερο: να βλέπω τεύχος αφιερωμένο σε ιστορίες εμπνευσμένες από την Ελλάδα και όλοι οι συγγραφείς να είναι Αμερικανοί. Νομίζω καταλαβαίνετε την διπροσωπία σε αυτό.

Τέλος, με το να γράφω σε μια ξένη γλώσσα θέλω να βοηθήσω στην δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου για ανθρώπους με πρώτη/δεύτερη κλπ γλώσσα την αγγλική στην παγκόσμια αγορά. Είναι δύσκολο, δεν ακουγόμαστε, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις. Και αυτό μου δίνει δύναμη να συνεχίσω.

• Ασχολείσαι με την επιμέλεια των λογοτεχνικών έργων. Τι έχεις αποκομίσει από αυτή την εμπειρία;

Νιώθω ότι το συγκεκριμένο είναι και αυτό που με βοήθησε να εκδώσω την δουλειά μου και να έχω το θράσος, ας πούμε, να συμβουλεύω νέους συγγραφείς online είτε με συνεδρίες επί πληρωμή. Για εμένα αυτή η δουλειά είναι κάλεσμα, vocation στα αγγλικά. Η λάμψη στα μάτια των ανθρώπων όταν τους δίνω μια ιδέα για το γραπτό τους, ή όταν επιτέλους νιώθουν ότι έχουν ένα έτοιμο βιβλίο μπροστά τους, ή όταν με ευχαριστούν από καρδιάς που τους βοηθάω αφιλοκερδώς στην σελίδα μου είναι για εμένα οι καλύτερες εμπειρίες και οι λόγοι που συνεχίζω αυτό που κάνω. Όνειρο μου είναι να ζω μόνο από την συγγραφή μου και από την επαγγελματική συμβουλή μου σε συγγραφείς.

Σίγουρα όμως έχω αποκομίσει και πολύ καλές ικανότητες διαπραγμάτευσης γιατί, ας είμαι ειλικρινής, το να λες σε κάπ@ ότι το πόνημα τ@ θέλει δουλειά, δεν είναι και ό,τι καλύτερο λόγω συγγραφικού εγωισμού (που έχω και εγώ.) Οι συγγραφείς θέλουν έναν πραγματικό φίλο δίπλα τους και όχι έναν editor απλά—να ενθουσιάζεται με το έργο τους αλλά και να τους γειώνει με τρόπο που να μη τους θίγει. Αυτή την ικανότητα συνεχίζω και μαθαίνω.

• Τι θα συμβούλευες έναν νέο συγγραφέα;

Να ακούτε το όραμα σας αλλά να έχετε και αρκετή ταπεινότητα μέσα σας να δεχτείτε κριτική. Το δυσκολότερο κομμάτι που έχει να δαμάσουν νέοι συγγραφείς (και μπορεί να τους πάρει καιρό) είναι να μην τα παίρνει όλα προσωπικά. Θα καταλάβετε ποιες κριτικές είναι καλοπροαίρετες και ποιες όχι αλλά δε χρειάζεται να είστε σταυροφόροι αν διαφωνείτε με κάποιες.

Επίσης, μην φοβηθείτε να ζητήσετε βοήθεια για το έργο σας αν χρειαστείτε.  Δεν είναι σημαντικό μόνο να μην έχετε ορθογραφικά σε ένα κείμενο. Η σημαντικότερη επιμέλεια είναι στα διάφορα επίπεδα της αφήγησης σας, την πλοκή, τον χαρακτήρα, την δράση, την σύγκρουση, την φωνή των ηρώων σας, την οπτική σας γωνία. Αν λαμβάνετε το ίδιο feedback από φίλους σας που σας αγαπάνε και είναι beta readers, αλλάξτε τους. Δε θα ανεχτείτε και αναίδεια, αλλά το να κλείνουμε τα αυτιά μας σε ειλικρινές feedback που θέλει να μας βοηθήσει είναι το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε. Τέλος, να δίνετε στην κοινότητα. Η κοινότητα σας βοηθάει να γράψετε και σας εμπνέει, ειδικά αν είστε δικτυωμένοι στα social media. Ούτε μυστικά, ούτε κακίες να κρατάτε. Να δίνετε απλόχερα αγάπη για βιβλία άλλων, συμβουλές για συγγραφείς, βοήθεια όταν σας το ζητάνε. Ή να προσφέρετε μόνοι σας. Θα πάρετε περισσότερα πίσω.

• Ετοιμάζεις κάτι νέο;

Δεν το έχω ανακοινώσει επίσημα, αλλά θα ήθελα να σου πω ότι μέσα στο 2023 θα εκδωθεί και η δεύτερη ποιητική μου συλλογή από εκδοτικό οίκο με βάση την Αμερική! Είναι το καλύτερο deal που έχω κλείσει ως τώρα και πραγματικά, ανυπομονώ τόσο να μοιραστώ αυτή την ποίηση που είναι αρκετά ώριμη, πιο εξομολογητική και με σχέδια πάλι από την υπέροχη Κάλλι. Αποκάλυψη ημερομηνίας και τίτλου θα έχεις σύντομα στην σελίδα μου στο Instagram, @lostlenore_ Έχει σχέση με λαογραφικό τρόμο, ελληνικά οικογενειακά τραύματα που μεταφέρονται σε παιδιά και την λύτρωση.

Παράλληλα γράφω το πρώτο μου βιβλίο στα αγγλικά που είναι μια ιστορία ελληνική και στο επίκεντρο της είναι το λεγόμενο διαγενεακό τραύμα (intergenerational trauma) δηλαδή φοβιών και τραυματικών καταστάσεων που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Είναι τρόμου με λαογραφικά και θρησκευτικά στοιχεία και ελπίζω να το ολοκληρώσω ως το 2024.

Έχω ετοιμάσει και ένα πολύ γενικό προσχέδιο των ποιημάτων της τρίτης μου συλλογής αλλά το συγκεκριμένο είναι σε παύση εξαιτίας του βιβλίου μου.

Και φυσικά, συνεχίζω να διαβάζω, να γράφω ειλικρινείς κριτικές στην σελίδα μου στο Instagram και να βοηθάω συγγραφείς online είτε μέσα από το newsletter μου!

Dried daisies sprouting from my desk, Sophia Maria Nicolopoulos, 2022