Μαριέττα Κόντου: “Γράφω για να αφυπνίσω τον Άι Βασίλη που έχουμε όλοι μέσα μας”

Η Μαριέττα Κόντου με αφορμή την κυκλοφορία του παιδικού της βιβλίου “Αγιοβασιλέματα” (Εκδ. Μεταίχμιο) συζητά με το Sociall.gr για τη μαγεία των Χριστουγέννων, το μήνυμα του βιβλίου της, αλλά και τι σημαίνουν τα Χριστούγεννα για την ίδια;

Θα έλεγε κανείς ότι τα παιδικά βιβλία και τα παραμύθια απευθύνονται μόνο σε μικρούς αναγνώστες, αλλά η ανάγνωση δεν έχει ούτε φύλο oύτε ηλικία, είναι μια διαδικασία δημιουργική που μας αφορά όλους. Πολύ περισσότερο, ένα παιδικό βιβλίο μπορεί αφενός να εξάψει κι άλλο τη φαντασία μας αφετέρου να αφυπνίσει το παιδί που κρύβουμε μέσα μας.

Η Μαριέττα Κόντου, ψυχολόγος και συγγραφέας, γνωστή για τις πολύ όμορφες ιστορίες που σκαρφίζεται, επέλεξε αυτά τα Χριστούγεννα να μας κάνει ένα δώρο, το οποίο δεν θα φέρει ο Άγιος Βασίλης, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να το είχε επιλέξει κι εκείνος για εμάς.

Σε συνέχεια της πολύ ευχάριστης και διαδραστικής παρουσίασης βιβλίου που έκανε online φτιάχνοντας μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα με μουσική, αντικείμενα που ήταν λες και ξεπήδησαν από το βιβλίο της αλλά και “μυρωδιές”, αποφασίσαμε να κάνουμε μια συζήτηση με την ίδια για όσα ετοίμασε για τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες της.

Πού να ’ξερε η Ερμιόνη όταν έγραφε εκείνο το γράμμα στον Αϊ-Βασίλη, που του ζητούσε να μην έρθει και που έκλεινε με μια υπόσχεση, πως αυτό θα ήταν η αρχή ενός ταξιδιού που θα της έμενε αξέχαστο! Ένα ταξίδι που ξεκίνησε από τα πιο γλυκά και ανέμελα παιδικά όνειρα, γέμισε ένα παιδικό σακίδιο, έβαλε σαγιονάρες, λίγα βότσαλα στην τσέπη για τον γυρισμό, καβάλησε ποδήλατο και προσγειώθηκε σ’ έναν κόσμο αλλιώτικο! Εκεί που τα ρολόγια μετρούν τις ώρες τεμπέλικα, ενώ τα αηδόνια, οι ελέφαντες, τα ποντίκια, οι κούκλες και οι χιονάνθρωποι μιλούν ανθρώπινα και περιμένουν κι αυτά τον Αϊ-Βασίλη. Και η Ερμιόνη θ’ ανακαλύψει μυστικά κρυμμένα από το παρελθόν, που θα της λύσουν απορίες για το μέλλον που ούτε καν φανταζόταν…

Κυρία Κόντου, όταν γράφετε μια παιδική ιστορία έχετε κάποιο συγκεκριμένο παιδί στο μυαλό σας ή γίνεστε εσείς η ίδια το παιδί για να γράψετε;

Είναι ένας συνδυασμός. Πολλά από τα στοιχεία των ιστοριών μου τα κρατάω από την παιδική μου ηλικία και τα ενσωματώνω ή μπορεί να είναι και απωθημένα μου, εκκρεμότητες που έχω αφήσει. Για παράδειγμα μία ιστορία μου που έχει να κάνει με ένα πρόβατο το οποίο σώθηκε από το βάρβαρο έθιμο του Πάσχα και μπορεί να τα διανθίσω ή μπορεί να είναι και ιστορίες των γιων μου, όταν ήταν μικρά παιδιά ή άλλων παιδιών που έχω ακούσει. Εμείς οι συγγραφείς είμαστε και λίγο «κλέφτες» ιστοριών ζωής, το ξέρετε.

Η Ερμιόνη αποφασίζει να αναζητήσει η ίδια τον Άγιο Βασίλη και μπαίνει σε μια πολύ ιδιαίτερη περιπέτεια. Τι δώρα θα φέρει στον αναγνώστη αυτή η ιστορία;

Είναι κάτι που εξαρτάται και από τον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά. Εξαρτάται και από την οικογένεια, πώς θα το διαβάσουν όλοι μαζί, τι μεταφράσεις θα δοθούν από την οικογένεια, πόσων ετών είναι το παιδί κλπ. Επειδή εγώ γράφω ιστορίες περισσότερο για να ψυχαγωγήσω και λιγότερο έως καθόλου για να διδάξω κάτι, δεν έχω συγκεκριμένο σκοπό. Περισσότερο θα έλεγα ότι γράφω για να αφυπνίσω τον Αϊ Βασίλη που έχουμε όλοι μέσα μας. Δηλαδή, την πρόθεση για το καλό. Την προσφορά, την αναγνώριση της αγάπης μέσα μας, της ανιδιοτελούς, χωρίς να περιμένουμε ανταλλάγματα από τους άλλους. Γι’αυτό σε πρώτο επίπεδο και σε ένα δεύτερο για την ενηλικίωσή μας, όπου το παιδί γίνεται έφηβος.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης φροντίσατε να δημιουργήσετε μια εμπειρία με ήχους και αντικείμενα. Τι σας εμπνέει κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Ακούω μουσική όταν γράφω. Με εμπνέουν οι αναμνήσεις αλλά επειδή επίσης τα ακούσματα και οι μυρωδιές είναι πολύ ζωντανά ερεθίσματα, στην ουσία χρησιμοποίησα στην παρουσίαση τη μουσική που άκουγα κι εγώ όταν έγραφα. Είναι κλασική σύγχρονη μουσική, είναι συγκεκριμένος ο συνθέτης και στην πραγματικότητα ήταν μια μεταφορά των παιδιών στην ατμόσφαιρα που υπήρχε όταν εγώ έγραφα το βιβλίο.

Πρέπει οι μεγάλοι να διαβάζουν παιδικά βιβλία και ιστορίες;

Δεν μου αρέσει καθόλου η έννοια του πρέπει γι’ αυτό και δε θα τη χρησιμοποιήσω. Ωστόσο, θα επισημάνω το πόσα πολλά προσφέρει η ανάγνωση τέτοιων βιβλίων. Επειδή δε πιστεύω και στο διαχωρισμό των βιβλίων σε παιδικά και ενήλικα…

Το «παιδικό» είναι ένα παράθυρο στη φαντασία. Απελευθερώνει στοιχεία μας, κομμάτια μας που τα έχουμε λίγο ξεχασμένα από την παιδική ηλικία και μας επιτρέπει το ονείρεμα, το πέταγμα….

Οπότε και μόνο για αυτό το λόγο, για τα κομμάτια που έχουμε «θαμμένα» μέσα στην αρκετά ανιαρή ρουτίνα μας, ένα τέτοιο παιδικό ανάγνωσμα, σου δίνει φτερά.

Δρα και ψυχαναλυτικά…

Και να μη ξεχνάμε τα όνειρά μας, να μη τα αφήνουμε πίσω, ποτέ δεν είναι αργά.

Το εννοώ και για μεγάλες ηλικίες. Βλέπεις ανθρώπους που δίνουν πανελλήνιες και περνάνε στο πανεπιστήμιο στα 70 και τα 80 τους. Εγώ μόνο σεβασμό μπορώ να αισθανθώ για αυτούς τους ανθρώπους.

Τι σημαίνουν για εσάς τα Χριστούγεννα;

Κουραμπιέδες (γέλια). Παρότι είμαι παιδί του Πάσχα περισσότερο (οι Έλληνες άλλωστε πάντα ψάχνουμε αφορμές για να διχαζόμαστε, έτσι υπάρχει και αυτός ο διαχωρισμός), τα Χριστούγεννα για μένα είναι μυρωδιές. Επειδή είναι χειμώνας και είμαστε περισσότερο στο σπίτι είναι ένας συνδυασμός του κομμένου ξύλου, των ζεστών φαγητών, της ζάχαρης, της οικογένειας γύρω από το τραπέζι, το τσούγκρισμα των ποτηριών, οι ευχές για το νέο χρόνο, τα λαμπάκια που κάνουν τα πάντα να φαίνονται λίγο πιο όμορφα. Και φυσικά δεν είναι καθόλου τυχαίο που υπάρχει και το σύμβολο του αστεριού της Βηθλεέμ που καθοδηγούσε τους τρεις μάγους, που στην ουσία ήταν τέσσερις και η παιδικότητα (δώρα για τα παιδιά κυρίως) και φυσικά, η προσμονή του θαύματος, κάτι πέρα από εμάς που έχουμε να πιστεύουμε. Για μένα αυτό είναι ο Αη Βασίλης.

Τι θα ζητούσατε στο δικό σας γράμμα;

Το ίδιο με την Ερμιόνη, αφού είμαι εγώ στην παιδική μου ηλικία. Να πάω να τον συναντήσω από κοντά για να ικανοποιήσω την περιέργειά μου και για να τον κάνω πιο δικό μου, να τον φέρω λίγο στα μέτρα μου, να τον κάνω θείο, συγγενή, αυτό θα ζητούσα. Αν δεν ήμουν η Ερμιόνη, δε ξέρω τι θα ζητούσα, δεν έχω απωθημένα. Τα ταξίδια μου αρέσουν, αλλά δεν είναι κάτι που μπορείς να το ζητήσεις από τον Αη Βασίλη. Μάλλον θα ζητούσα πάλι κάτι για τους άλλους.

Εξάλλου η χαρά είναι μεγαλύτερη όταν δίνεις, παρά όταν παίρνεις.

Όταν κάνουμε εμείς ένα δώρο, είναι μεγαλύτερη η προσμονή να δεις την έκφραση του άλλου όταν το ανοίγει, όταν σκίζει το χαρτί και το παίρνει στα χέρια του παρά όταν μας το κάνουν. Επομένως μάλλον για τους άλλους θα ζητούσα κάτι.

Τα παιδιά έχουν τους μηχανισμούς για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας όταν με το καλό επιστρέψουμε στην κανονικότητα;

Τα παιδιά έχουν μηχανισμούς που τα καθιστούν αρκετά ανθεκτικά. Σαφώς κανείς δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος (ούτε φυσικά και τα παιδιά) από μία τόσο έντονη εμπειρία που είναι κόντρα στη φύση μας ως άνθρωποι, ειδικά εμείς οι Έλληνες που είμαστε πολύ κοινωνικοί και έχουμε μάθει στις χειραψίες, τα φιλιά, τις αγκαλιές και την εξωστρέφεια. Το θέμα είναι πώς θα διαχειριστούν αυτή την επιρροή. Αν μπορέσουμε και εμείς και τα παιδιά να μετατρέψουμε αυτή την εμπειρία σε κάτι θετικό και να κρατήσουμε κάτι πολύτιμο, τότε νομίζω ότι αυτό θα είναι και ένα κερδισμένο στοίχημα, σε πείσμα της πανδημίας.

Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο για αγορά εδώ!

Αν σας ενδιαφέρουν παρόμοια άρθρα για το Βιβλίο και τον Πολιτισμό, ακολουθήστε μας σε Facebook, Instagram ή κάντε εγγραφή στο Newsletter μας!