Γιάννης Λαζαρίδης: ” Η συγγραφή είναι ένας παράλληλος κόσμος στον οποίο μπορώ να ταξιδεύω κάθε φορά που το επιθυμώ”

Ο Γιάννης Λαζαρίδης με το πόνημα του, ”Η Γη του Άβελ”, μας διηγείται μια πρωτότυπη και συγκινητική ιστορία με κύρια συστατικά τον άνθρωπο και το διάστημα. Δυο εντελώς αντίθετες μεταξύ τους έννοιες, που όμως αλληλοσυμπληρώνονται μαεστρικά. Ας δούμε τι έχει να μας πει!

Καλησπέρα, Γιάννη! Ευχαριστούμε που δέχθηκες να μιλήσεις στο site μας.

Καλησπέρα! Ευχαριστώ από καρδιάς για τη συνέντευξη. Όντας ένας νέος συγγραφέας, που διανύει τα πρώτα του συγγραφικά βήματα, έχει τεράστια αξία για εμένα να μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω για το πρώτο μου μυθιστόρημα. Συνεπώς, σας ευχαριστώ για αυτήν τη συνέντευξη.

Πριν από μερικούς μήνες, εκδόθηκε το μυθιστόρημα σου με τίτλο ‘’Η Γη του Άβελ’’ από τις εκδόσεις ‘’Πηγή’’. Πες μας τι πραγματεύεται και τι σε παρακίνησε να το γράψεις.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Η κεντρική ιστορία διαδραματίζεται κατά κύριο λόγο στο διάστημα, ωστόσο μέσω flashbacks ο αναγνώστης έχει τη «δυνατότητα» να ανακαλύψει πώς είναι η Γη του μέλλοντος, η σχέση μεταξύ των ανθρώπων, οι κοινωνίες, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η πρόοδος της επιστήμης, οι ανισότητες, οι πόλεμοι, οι φυσικές και μη καταστροφές που έχουν συμβεί ως συνέπεια όλων των παραπάνω και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία. Η ιστορία αφορά το ταξίδι δύο ανθρώπων στο διάστημα για τον εντοπισμό ενός πλανήτη που θα μπορέσει να εξασφαλίσει τη συμπαντική συνέχεια της ανθρωπότητας. Και μέσα από αυτό το ταξίδι, μέσα από αυτήν τη συμπαντική μοναξιά, η ιστορία προσπαθεί να διεισδύσει στην ψυχή των ανθρώπων του μέλλοντος, να ξεκλειδώσει όλες τις ανησυχίες και όλες τις ελπίδες τους, να τους φέρει αντιμέτωπους με τεράστιες προκλήσεις προσπαθώντας να ανακαλύψει ποια θα ήταν η ενδεχόμενη αντίδραση του καθενός και της καθεμίας από εμάς εάν βρισκόμασταν σε ανάλογη θέση.

Θα αντέχαμε σ’ αυτό το ταξίδι; Θα αντέχαμε να αφήσουμε πίσω μας για πάντα τα αγαπημένα μας πρόσωπα για να αρχίσουμε ξανά τη ζωή μας σε έναν νέο, ίσως αφιλόξενο πλανήτη; Θα αντέχαμε να σηκώσουμε στις πλάτες μας το βάρος της σωτηρίας ολόκληρου του ανθρώπινου γένους; Θα καταφέρναμε να αφήσουμε πίσω στη Γη όλους μας τους πόνους, και να ταξιδέψουμε ως νέοι άνθρωποι στον νέο κόσμο;

Πάντα με γοήτευε η επιστημονική φαντασία. Πάντα με γοήτευαν αυτά τα έργα,συγγραφικά και κινηματογραφικά. Αυτό που με γοήτευε ήταν κυρίως η προσπάθεια του κάθε δημιουργού να προβλέψει το μέλλον και μέσα από αυτήν την θαυμαστή πρόβλεψη να πει μία βαθιά ανθρώπινη ιστορία. Να στείλει ένα πανανθρώπινο μήνυμα με την ελπίδα αυτό το μήνυμα να μπορέσει να σταθεί παράδειγμα όχι μόνο για τις γενιές του σήμερα, αλλά και για τις γενιές του μέλλοντος. Αυτό είναι που με παρακίνησε στο να καταφέρω να ολοκληρώσω αυτήν την ιστορία. Προσπάθησα να βάλω τον εαυτό μου στη θέση των πρωταγωνιστών, στο μακρινό άγνωστο και γοητευτικό μέλλον και να καταλάβω ποια θα ήταν η δική μου στάση απέναντι σ’ όλα αυτά τα τρομερά πράγματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι.Ήθελα να πω μία ιστορία για τον ανθρώπινο πόνο και την ανθρώπινη μοναξιά και το διάστημα ήταν ο «τόπος» όπου αποφάσισα να τοποθετήσω αυτήν την ιστορία.

Το θέμα του βιβλίου σου είναι μια ωδή στο διάστημα, στον άνθρωπο, αλλά και στη θρησκεία, καθώς τα ονόματα των χαρακτήρων προέρχονται από την Παλαιά Διαθήκη. Με ποια αφορμή επέλεξες να συνδυάσεις αυτές τις τρεις ενότητες;

Τα ονόματα της Παλαιάς Διαθήκης χρησιμοποιήθηκαν αρχικά γιατί τα βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα και επίσης γιατί ήθελα να υπάρξει αυτή η σύνδεση – σύγκρουση ανάμεσα στο παλαιό και το καινούργιο και ήθελα αυτό ακριβώς να διαφαίνεται μέσα από ολόκληρο το βιβλίο. Η θέση της θρησκείας στο διάστημα ήταν πάντα κάτι που με απασχολούσε. Πώς θα «χωρέσουν» οι θρησκείες του παρελθόντος και του σήμερα στο μέλλον; Ποια θα είναι η θέση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης μέσα σ’ αυτό το μέλλον; Τι θα συμβεί όταν θα έρθει ένα ανδροειδές, το οποίο θα έχει συνείδηση, και θα αρχίσει να αναρωτιέται για τη δική του ζωή και τη θέση του μέσα στον κόσμο; Ποια θα είναι η αντίδραση και η απάντηση ενός θρησκευόμενου ατόμου όταν κληθεί να απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα; Όταν φτάσει ο άνθρωπος σε έναν νέο πλανήτη και συναντήσει μία νέα ζωή εκεί, ποια θα είναι η θέση της θρησκείας σε εκείνα τα καινούρια χώματα; Χωράει ο Θεός, και ο κάθε θεός, μέσα στο σύμπαν; Αν υπάρχει νοήμων ζωή σε άγνωστους, προς το παρόν, κόσμους εκεί έξω, θα πιστεύει σε κάποιον θεό;

Μέσα από την κατάκτηση του διαστήματος, ο άνθρωπος θα αρχίσει να νιώθει υπεράνθρωπος. Θα αρχίσει να νιώθει κύριος όχι μονάχα της γης, αλλά και ολόκληρου του σύμπαντος. Θα αρχίσει να νιώθει ο ίδιος «θεός». Πόσο εύκολα θα τον απομακρύνουν αυτά τα συναισθήματα από τη θρησκεία; Αυτά είναι ορισμένα από τα ζητήματα που θεωρώ πως θα απασχολήσουν πολύ βαθιά τον άνθρωπο και τις κοινωνίες στο μέλλον. Ταυτόχρονα με τα απίστευτα άλματα της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, θα υπάρξει και ραγδαία εξέλιξη της φιλοσοφίας, η οποία θα προσπαθεί να βρει μία απάντηση σε όλες τις ανθρώπινες ανησυχίες που θα γεννιούνται μέσα στον κάθε πολίτη του μέλλοντος. Απαντήσεις που προσπάθησα να δώσω και εγώ μέσα από τη δική μου ιστορία.

Πρόσφατα, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του πονήματος σου. Πως ένιωσες που το κοινό σε τίμησε με τη παρουσία του κι ανταποκρίθηκε στο ιδιαίτερο ύφος, που αντικατοπτρίζει το μυθιστόρημα σου;

Το βιβλίο μου πραγματοποίησε «πρεμιέρα» μέσα από το Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης στη Νέα Παραλία το καλοκαίρι που μας πέρασε. Θυμάμαι τον εαυτό μου καθώς βρισκόμουν στο περίπτερο των εκδόσεων έχοντας αντίτυπα του βιβλίου μου μπροστά μου. Κι ύστερα άρχισαν να καταφθάνουν φίλοι και συγγενείς με τα ζεστά τους χαμόγελα. Η καρδιά μου είχε φουσκώσει τόσο πολύ από χαρά. Ένιωθα σαν μικρό παιδί. Έπειτα, το βιβλίο άρχισε να παίρνει τον δρόμο του. Μέχρι στιγμής, το μεγαλύτερο feedback που λαμβάνω είναι κυρίως από ανθρώπους που δεν ήταν εξοικειωμένοι με την επιστημονική φαντασία.

Το γεγονός ότι ολοκλήρωσαν την ιστορία μου και μάλιστα δήλωσαν ενθουσιασμένοι με αυτήν, μου δίνει τεράστια δύναμη. Γνώριζα πως το είδος της επιστημονικής φαντασίας έχει από τη μια πλευρά ένα φανατικό κοινό και από την άλλη ένα κοινό που είναι τελείως απομακρυσμένο από αυτό το ύφος. Και εγώ ως ένας νέος συγγραφέας είχα ως στόχο να καταφέρω να φέρω αυτές τις δύο «κοινότητες» κοντά μέσα από αυτήν την ιστορία. Να καταφέρω να γράψω μία ιστορία που θα μπορεί να «μιλήσει» σε κάθε αναγνώστη. Ελπίζω να το κατάφερα.

Η συγγραφή ενός βιβλίου, που κατατάσσεται στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, έχει τις δυσκολίες του. Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν για σένα η δημιουργία της ‘’Γης του Άβελ’’;

Ήταν διπλή πρόκληση. Αφενός ήθελα να γράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα, το οποίο από μόνο του ήταν ένα δύσκολο έργο και αφετέρου ήθελα η ιστορία μου να κινείται στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας, το οποίο επίσης ήταν ένα έργο εξαιρετικά δύσκολο για εμένα. Αλλά είναι ένα είδος που πάντα με γοήτευε. Συνεπώς, δεν μπορούσα να αντισταθώ.

Ήθελα να δοκιμάσω τον εαυτό μου μέσα στα μονοπάτια του sci-fi, ήθελα να εξερευνήσω τις δυνατότητές μου μέσα σ’ αυτήν τη συγγραφική γωνιά. Αλλά ήταν σίγουρα ένα δύσκολο ταξίδι. Ξεκίνησα να γράφω το βιβλίο όταν άρχισε η πρώτη καραντίνα λόγω της πανδημίας. Ήταν για εμένα η αφορμή για να ξεκινήσω να γράφω αυτήν την ιστορία η οποία στριφογύριζε στο μυαλό για πολύ καιρό. Υπήρχαν διαστήματα, μέρες και εβδομάδες, όπου δεν είχα γράψει ούτε μία σελίδα. Υπήρχε όλη αυτή η αβεβαιότητα γύρω μου, όλο αυτό το δράμα, αυτή η παγκόσμια τραγωδία, που με είχαν μουδιάσει. Στο τέλος, έπαιρνα αυτά τα συναισθήματα και προσπαθούσα να τα μετουσιώνω σε λέξεις, σε σκέψεις στο «χαρτί». Τότε, ανακάλυψα ολότελα το νόημα της συγγραφής για εμένα. Ήταν η διέξοδός μου από έναν κόσμο που έτρεχε ταχύτατα, και προσπαθούσα να τον φτάσω. Με αυτήν τη συνειδητοποίηση, το ταξίδι από δύσκολο άρχισε να γίνεται αν όχι εύκολο, σίγουρα απολαυστικό και ενδιαφέρον.

Ποια συναισθήματα θα δημιουργηθούν στους αναγνώστες σου όταν διαβάσουν το μυθιστόρημα σου; Θα ταξιδέψουν, θα συγκινηθούν;

Είναι ένα διπλό ταξίδι. Δύο παράλληλοι δρόμοι. Είναι ένα ταξίδι στο διάστημα, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένα ταξίδι στην ψυχή του ανθρώπου του μέλλοντος. Ευελπιστώ να καταφέρω να μεταφέρω κάθε αναγνώστη στο διάστημα, και να γνωρίσουμε μαζί τις άγνωστες πτυχές του, και ταυτόχρονα, θέλω να ταξιδέψουμε μαζί μέσα στην ανθρώπινη ψυχή και να γνωρίσουμε όλους τους φόβους της, τις ανησυχίες της, τους πόθους της.

Η ιστορία κρύβει μέσα τις χαρούμενες και δραματικές στιγμές, όπως συμβαίνει άλλωστε με τη ζωή κάθε ανθρώπου. Αυτό που θα ήθελα είναι ο κάθε αναγνώστης να νιώσει αυτά τα συναισθήματα που προσπάθησα να αποτυπώσω μέσα από τις σελίδες του βιβλίου.

Γιάννη, πως πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με τη συγγραφή;

Από μικρός έγραφα ιστορίες. Με πρωταγωνιστές φίλους ή καινούριους ήρωες που σκαρφιζόμουν στο μυαλό μου. Μεγαλώνοντας, κατάλαβα πως η συγγραφή είναι για εμένα ένα μέσο για να μπορώ να εκφράσω όλα όσα με απασχολούν. Είναι για εμένα μία λύτρωση. Ένας παράλληλος κόσμος στον οποίο μπορώ να ταξιδεύω κάθε φορά που το επιθυμώ και να αλλάζω κάθε τόσο τους κανόνες του.

Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα πως η συγγραφή είναι η παρηγοριά μου. Είναι η κρυφή μου στέγη. Είναι το «μέρος» εκείνο όπου θα μπορώ πάντα να καταφεύγω όταν θα έχω ανάγκη να μιλήσω για όλα όσα με προβληματίζουν.Με τον καιρό πήρα την απόφαση αυτήν την ανάγκη να την μετατρέψω σε ένα μέσο για να μπορώ να συνδεθώ μέσω της συγγραφής με τον κάθε άνθρωπο. Να του μιλήσω για όσα έχω μέσα στην ψυχή μου σαν μία γραπτή εξομολόγηση. Και έτσι, ήρθε «Η Γη του Άβελ» σηματοδοτώντας την αρχή αυτού του νέου ταξιδιού.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται άνθηση όσον αφορά τη λογοτεχνία φαντασίας. Για ποιους λόγους πιστεύεις ότι το αναγνωστικό κοινό ελκύεται τόσο πολύ από το συγκεκριμένο λογοτεχνικό φάσμα;

Κάθε άνθρωπος έχει ένα κομμάτι φαντασίας μέσα του την οποία ο καθένας και η καθεμία την εκφράζει με τελείως διαφορετικό και μοναδικό τρόπο. Η φαντασία στη λογοτεχνία ξεναγεί τους ανθρώπους σε μέρη που κανένας δεν γνωρίζει, παρά μονάχα ο δημιουργός τους. Και αυτό πιστεύω είναι κάτι που πάντα θα γοητεύει το αναγνωστικό κοινό.
Γιατί ταυτόχρονα με τους ήρωες, προσπαθεί να ανακαλύψει και τους νόμους και τους κανόνες του κάθε νέου κόσμου που του παρουσιάζεται.

Προσωπικά, για εμένα, η φαντασία είναι μία διέξοδος από τη πραγματικότητα. Ως παιδί, λάτρευα τα παραμύθια.Η φαντασία στη λογοτεχνία για εμένα είναι μία πύλη που με ενώνει με το παιδί που κρύβω μέσα μου. Κάθε βιβλίο φαντασίας που παίρνω στα χέρια μου είναι ένας τελείως διαφορετικός, άγνωστος κόσμος που διψάω να εξερευνήσω. Ο κόσμος έχει ανάγκη τη φαντασία. Και πιστεύω ολόψυχα πως η φαντασία μπορεί να γιατρέψει τις πληγές μας με τρόπο μοναδικό.

Εκτός από απαράμιλλη φαντασία και συγγραφικό ταλέντο, τι άλλο χρειάζεται ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας προκειμένου να δημιουργήσει το δικό του σύμπαν;

Δεν γνωρίζω τι χρειάζεται ένας συγγραφέας, καθώς δεν έχω την ανάλογη εμπειρία. Ωστόσο μπορώ να αναφερθώ σε όσα βοήθησαν εμένα:

Πίστη στις δυνάμεις μου και στις ικανότητές μου. Υπομονή, καθώς δεν είναι ένα γρήγορο ταξίδι. Αντιθέτως, είναι ένα μακρύ μονοπάτι, το οποίο θα πρέπει ο καθένας να έχει τον χρόνο, την όρεξη και τη διάθεση να το περπατήσει.

Επιμονή. Κυρίως τις ημέρες εκείνες που θα νιώθεις πως δεν θα καταφέρεις πότε να ολοκληρώσεις την ιστορία σου. Ή όταν θα νιώθεις πως δεν έχεις έμπνευση. Κάθε αρνητική σκέψη να την μετατρέπεις σε δύναμη. Να πεισμώνεις κάθε φορά που πιστεύεις πως απέτυχες. Να προσπαθείς να μάθεις από το κάθε λάθος βήμα που σε θέτει εκτός του μονοπατιού σου και να επανέρχεσαι σε αυτό πιο σίγουρος και πιο δυνατός.

Ως νέος συγγραφέας, που κάνει τα πρώτα του βήματα στον συγγραφικό χώρο, ποια συμβουλή θα έδινες σ’ έναν νέο, που επιθυμεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη συγγραφή;

Μόλις ολοκλήρωσα το βιβλίο. Ο βασικός λόγος που ήθελα να εκδοθεί ήταν για να καταφέρω να έχω τη χαρά να το δω στα ράφια των βιβλιοπωλείων, να νιώσω αυτήν την ικανοποίηση που νιώθει κάθε συγγραφέας όταν βλέπει το έργο του πλάι σε έργα άλλων συγγραφέων. Στην Ελλάδα πρέπει ο καθένας να είναι προετοιμασμένος για αυτό το δύσκολο μονοπάτι. Γιατί είναι ένα δύσκολο μονοπάτι. Επαγγελματικά κυρίως. Αλλά αυτό δεν πρέπει να σταθεί εμπόδιο σε κανέναν. Ούτε και να είναι ο αυτοσκοπός. Αν κάποιος θέλει να γράψει, να γράψει αρχικά γιατί το αγαπά. Αν δεν το αγαπά, και το βλέπει ως αγγαρεία ή το προσεγγίσει αρχικά ως ένα «επάγγελμα», τότε θα δυσκολευτεί προσπαθώντας να χωρέσει σε έναν κόσμο που, τελικά, δεν του αρέσει.

Η συγγραφή είναι ένα μέσο για να μιλήσουμε στους ανθρώπους για όλα όσα μας απασχολούν. Είναι η ψυχή μας, που την καταθέτουμε στον κάθε αναγνώστη, πλήρως απογυμνωμένη. Είναι κάτι απόλυτα ιερό. Κάθε μας ιστορία πηγάζει μέσα από την καρδιά μας. Για αυτό θεωρώ πως όποιος θέλει να γράψει, να γράφει για όσα τον εκφράζουν. Για όσα θέλει να επικοινωνήσει. Για όλα όσα θέλει να πει, και δεν βρήκε ποτέ το κουράγιο ή τη δύναμη να τα πει. Να αναζητά πάντα την κριτική. Και τη θετική και την αρνητική. Να την κάνει δύναμη. Μέσα από αυτήν, να γίνεται καλύτερος. Αρτιότερος. Να βρει τα κατάλληλα άτομα. Να γνωρίσει άλλους συγγραφείς, να μάθει για τα ενδιαφέροντά τους, για όσα τους απασχολούν, για τον τρόπο που αυτοί προσέγγισαν τον κόσμο της συγγραφής. Και ταυτόχρονα να γράφει. Με κάθε ευκαιρία. Παντού. Κάθε στιγμή που νιώθει πως ήρθε η ώρα να γράψει. Και μόλις αρχίσει και βρίσκει τη θέση του μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο, τότε θα είναι έτοιμος να αρχίσει να βλέπει πιο μακριά, πιο ψηλά.

Μια κλασική ερώτηση για το τέλος: Ετοιμάζεις κάποιο βιβλίο; Θες να μοιραστείς μερικά πράγματα με τους αναγνώστες;

Έχω ήδη αρχίσει να γράφω το επόμενο βιβλίο μου. Συγκεκριμένα, αυτήν την περίοδο προσπαθώ να τελειοποιήσω το πλάνο της ιστορίας, τον βασικό κορμό της και να αναλύσω τα χαρακτηριστικά και τη ζωή των πρωταγωνιστών της. Πρόκειται για μία ιστορία η οποία θα είναι κοινωνική και δεν θα κινείται στο φάσμα της φαντασίας. Θα διαδραματίζεται στην ελληνική ύπαιθρο. Και αφορά τη σχέση μίας γυναίκας με ένα παιδί που καλείται να μεγαλώσει, σε μία κλειστή κοινωνία. Προς το παρόν δεν μπορώ να αποκαλύψω περισσότερα. Αλλά σίγουρα δεν θα ανήκει στο φάσμα της φαντασίας.

Ευχαριστούμε από καρδιάς που αφιέρωσες χρόνο για να απαντήσεις στις ερωτήσεις μας. Ευχόμαστε υγεία και κάθε συγγραφική επιτυχία!

Σας ευχαριστώ για τις όμορφες και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Και για την ευκαιρία μου δώσατε να μιλήσω για το πρώτο μου βιβλίο. Το εκτιμώ βαθύτατα. Εύχομαι με τη σειρά μου υγεία και κάθε επιτυχία σε όλους σας.

Γιάννης Λαζαρίδης, ”Η Γη του Άβελ”, εκδόσεις ”Πηγή”, 2023

Facebook: Γιάννης Λαζαρίδης

Instagram: @giannis_laz_w

Πηγές φωτογραφιών: Εργαστήρι συγγραφής Imaginarium | Γιάννης Λαζαρίδης

Εξώφυλλο: Πρότυπες εκδόσεις Πηγή