Γιάννης Σταματέλλος: ”Η φιλοσοφία ανοίγει ένα νέο ορίζοντα γνώσης και ζωής”

Αυτό το μήνα συνομιλούμε με τον κ. Γιάννη Σταματέλλο, ο οποίος μέσα από τη συνέντευξη που μας παραχώρησε, θα συστήσει το βιβλίο του ”Kepler 38” στους αναγνώστες μας και θα μας δώσει την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε καλύτερα!

Καλησπέρα σας, κύριε Σταματέλλο! Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που δεχθήκατε να παραχωρήσετε συνέντευξη στο site μας!

Καλησπέρα σας, κυρία Δεβελιάδη! Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμητική πρόσκληση.

Το βιβλίο σας ‘’Kepler 38’’ κυκλοφορεί εδώ και λίγους μήνες από τις εκδόσεις ‘’Πηγή’’. Πως θα το συστήνατε στο κόσμο με δικά σας λόγια;

Πρόκειται για μια μικρή νουβέλα υπαρξιακής επιστημονικής φαντασίας σχετικά με τη μετοίκιση του ανθρώπου σε έναν άλλο πλανήτη. Το βιβλίο επικεντρώνεται στο ερώτημα της ανθρώπινης ύπαρξης, εξετάζοντας την φιλοσοφία και την ψυχολογία του μετανθρώπου, κυρίως μέσα από τη χρήση εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας και τεχνητής νοημοσύνης σε έναν (όχι και τόσο) μελλοντικό κόσμο.

Ποιοι παράγοντες σας ώθησαν να γράψετε ένα βιβλίο, που συνδυάζει τη φιλοσοφία και την επιστημονική φαντασία;

Αγαπώ τόσο τη φιλοσοφία όσο και την επιστημονική φαντασία. Οι σπουδές, η έρευνά μου και το ακαδημαϊκό έργο μου επικεντρώνονται στη φιλοσοφία, συνοδευόμενα από μια προσωπική παράλληλη πορεία στην ποίηση. Ήθελα να συνδυάσω αυτές τις προσωπικές αναφορές σε ένα έργο υπαρξιακής επιστημονικής φαντασίας.

Είχατε αποφασίσει εξαρχής να δώσετε αγγλικό τίτλο στο πόνημα σας; Τι ακριβώς συμβολίζει;

Δεν είχα αποφασίσει να δώσω αγγλικό τίτλο. Η έμπνευσή μου προήλθε από την πορεία του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler της NASA, το οποίο εντοπίζει άγνωστους, μέχρι στιγμής, αστερισμούς και τους δίνει μια πρώτη ονομασία, όπως έγινε και με το διπλό αστρικό σύστημα Kepler-38. Η αριθμητική ταυτότητα του αστερισμού, ως μια μορφή σειριακής αριθμητικής ανωνυμίας, καθώς και η ιδιαιτερότητα ενός «διπλού» αστερισμού, μου προσέδιδαν μια ιδιαίτερη βιωματική κατάσταση της ανθρώπινης αντίληψης και ύπαρξης. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος συμβολισμός, η αναφορά σε έναν μακρινό κόσμο που δεν έχουμε γνωρίσει, στα όρια πραγματικού και φανταστικού, μου επέτρεψαν να δημιουργήσω ένα νοηματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούσα να εκφράσω ελεύθερα τις υπαρξιακές αναζητήσεις και τους προβληματισμούς του ήρωα του βιβλίου.

Μετά από τέσσερις ποιητικές συλλογές και βιβλία φιλοσοφίας, προχωρήσατε στη συγγραφή ενός μυθιστορήματος. Σας δυσκόλεψε καθόλου το χτίσιμο της πλοκής και των χαρακτήρων;

Με δυσκόλεψε αρκετά, καθώς η συγγραφή ενός μυθιστορήματος διαφέρει σημαντικά από αυτή ενός ακαδημαϊκού βιβλίου ή μιας ποιητικής συλλογής. Η επιλογή της επιστημονικής φαντασίας και η περιγραφή της ζωής σε έναν άγνωστο, απομακρυσμένο πλανήτη, λειτούργησε σαν ”καθρέφτης” για μένα, αντανακλώντας την πλοκή και αναδεικνύοντας τους χαρακτήρες του βιβλίου που είχα στο μυαλό μου.

Υπάρχει κάποιο απόφθεγμα ή κεφάλαιο του βιβλίου, που είναι σημαντικό για εσάς;

Θα μπορούσα να επαναλάβω το απόσπασμα που βρίσκεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Εδώ δεν έχουμε δική μας ιστορία, μόνο μύθους από το παρελθόν. Δεν είμαστε μέσα στην ιστορία, είμαστε απέναντί της, παρατηρητές των σκιών που δημιούργησε ο ίδιος ο άνθρωπος, ελεύθεροι αλυσοδεμένοι» από το κεφάλαιο 16. Τα δύο τελευταία κεφάλαια, το 37 και το 38 είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς περιλαμβάνουν ένα ποίημα και μια ιδιαίτερη αποκαλυπτική αμφισημία.

Θα σας κάνω μια κλασική ερώτηση: Πως προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας και τι σημαίνει για εσάς;

Φοβάμαι ότι θα σας δώσω μια κλασική απάντηση: Θυμάμαι τον εαυτό μου να γράφει από μικρή ηλικία. Κυρίως ποίηση και διηγήματα επιστημονικής φαντασίας. Η συγγραφή σημαίνει πολλά, είναι το «ήμισυ» της δημιουργικής μου υπόστασης. Αν θα μπορούσα να ακολουθήσω τη δομή του αυτοβιογραφικού έργου “Λέξεις” του Σάρτρ, θα διαιρούσα το έργο μου σε δύο μεγάλα κεφάλαια: “Γράφω” και “Διδάσκω”.

Πείτε μας για τις σπουδές σας και πότε και πώς στραφήκατε στη φιλοσοφία.

Σπούδασα προγραμματιστής και αναλυτής πληροφορικής σε μια ιδιωτική σχολή στην Αθήνα στα τέλη της δεκαετίας του 80. Στα 25 μου χρόνια γνώρισα την φιλοσοφία μέσα από τον Πλάτωνα, του Προσωκρατικούς και τον Πλωτίνο. Θα έλεγα ότι «ερωτεύτηκα» τη φιλοσοφία και αποφάσισα να αφήσω την καριέρα του προγραμματιστή και να στραφώ στη φιλοσοφία. Έκανα το μεταπτυχιακό και διδακτορικό μου στην αρχαία φιλοσοφία με την καθηγήτρια Rosemary Wright στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας. Σήμερα, οι δύο αυτοί δρόμοι, συναντήθηκαν στη φιλοσοφία της τεχνολογίας και το Ινστιτούτο που έχουμε ιδρύσει από το 2018.

Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να φιλοσοφούμε;

Είναι πολλοί οι λόγοι και αξίζουν μιας ξεχωριστής πραγμάτευσης από τον κάθε άνθρωπο που του αρέσει να φιλοσοφεί. Θα έλεγα ότι η φιλοσοφία ανοίγει έναν νέο ορίζοντα γνώσης και ζωής, τόσο σχετικά με την ανακάλυψη του εαυτού μας όσο και με την αναζήτηση του κόσμου. Η φιλοσοφία είναι ένας φίλος που σε συντροφεύει και σου δείχνει τον δρόμο που περπάτησες, αλλά με διαφορετική ματιά.

Αναφέρετε μας ένα βιβλίο φιλοσοφίας κι ένα επιστημονικής φαντασίας, που διαβάσατε πρόσφατα και σας άφησε θετικές εντυπώσεις.

Πρόσφατα διάβασα την εξαιρετική “Εισαγωγή στον Ζιλ Ντελέζ” του Todd May (εκδόσεις Oposito). Επίσης, το έργο “Exhalation” του Ted Chiang (Knopf, 2019) κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ίκαρος. Περιλαμβάνει σύντομες ιστορίες επιστημονικής φαντασίας με φιλοσοφικές προεκτάσεις και μου άφησε πολύ θετικές εντυπώσεις. Θα το πρότεινα ανεπιφύλακτα.

Τέλος, θέλετε να μας δώσετε μια πολύ μικρή γεύση από το επόμενό βιβλίο σας;

Το επόμενο βιβλίο θα είναι ένας συλλογικός τόμος στην αγγλική γλώσσα σχετικά με την πρόσληψη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στο έργο του Jorge Luis Borges. Πάντως, η συνέχεια του ”Kepler 38” έχει ξεκινήσει, αλλά είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί.

Ευχαριστούμε από καρδιάς για το χρόνο, που αφιερώσατε για να απαντήσετε στις ερωτήσεις μας. Ευχόμαστε να έχετε μια όμορφη και δημιουργική συνέχεια!

Σας ευχαριστώ και εγώ πολύ για την όμορφη συνέντευξη και το ενδιαφέρον σας για το ”Kepler 38” και το έργο μου.

Γιάννης Σταματέλλος, ”Kepler 38”, εκδόσεις ”Πηγή”

Facebook: Giannis Stamatellos

Instagram: @g.stamatellos

Πηγές φωτογραφιών: About.me page | Δεβελιάδη Άρτεμις

Eξώφυλλο: Giannis Stamatellos