Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις, που την τελευταία δεκαετία έχει απασχολήσει το κοινό της χώρας με τις σκηνοθεσίες του, επιλέγει να επιστρέψει στα παλιά και να καταπιαστεί ξανά με τον Τσέχωφ, ανεβάζοντας τις ‘Τρεις Αδερφές’ στο ΚΘΒΕ και μας μιλά για αυτό.
Οι τρεις αδελφές και ο αδελφός τους ο Αντρέι, με τον ενθουσιασμό που προέρχεται από τα νιάτα τους σε συνδυασμό με τις αξίες και τα εφόδια της αστικής τους καταγωγής, οραματίζονται μια διαφορετική ζωή σε μια μεγαλούπολη όπως η Μόσχα. Ο καιρός περνάει, όμως, και οι ήρωες συνεχίζουν να διαμένουν στη μικρή επαρχιακή πόλη της Ρωσίας κάνοντας μια ζωή που απέχει από τις επιθυμίες τους και σημαδεύεται, μάλιστα, με άσχημα γεγονότα.
Ο Λιθουανός σκηνοθέτης, Τσέζαρις Γκραουζίνις, ο οποίος έχει μια ιστορία αγάπης με τη Ρωσία, αφού αποτέλεσε και τη χώρα των σπουδών του, μίλησε για αυτά που τον γοητεύουν στον Τσέχωφ, για τον τρόπο που προσέγγισε τις ‘Τρεις Αδερφές’, για τη συνάντηση του με παλιούς του συνεργάτες μέσα από αυτή τη δουλειά, αλλά και για το αν τα μηνύματα του έργου ακολουθούν και τον ίδιο στη ζωή του. Η ιδέα για την παράσταση, η οποία έκανε τον σκηνοθέτη να είναι «ευγνώμων στο πεπρωμένο του που δε τον εμπόδισε να κάνει τη συγκεκριμένη παράσταση στη Θεσσαλονίκη» προέκυψε έπειτα από συζήτηση με τον απελθόντα καλλιτεχνικό διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Γιάννη Αναστασάκη.
Τι θα λέγατε ότι σας γοητεύει περισσότερο στα έργα του Τσέχωφ;
Είναι γνωστό ότι ο Τσέχωφ με τα θεατρικά του έργα έφερε κάτι εντελώς καινούριο στην ιστορία του θεάτρου. Οι χαρακτήρες στα έργα του μιλούν όχι για να εκφράσουν αλλά για να κρύψουν τα συναισθήματα και τους φόβους τους. Γι’ αυτό πιστεύω πως παραμένει σύγχρονος.
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά τις “Τρεις αδερφές”; Αποφασίσατε να προβάλλετε κάποιες πτυχές του έργου περισσότερο;
Με τις Τρεις αδελφές νομίζω ότι ο Τσέχωφ άνοιξε το δρόμο στον Μπέκετ και τους συγγραφείς του Θεάτρου του Παραλόγου. Διαισθάνθηκα ότι αυτό το έργο που ξεκινά σαν μια ρεαλιστική ιστορία, κάποια στιγμή αποκλίνει από την αρχική του πορεία και σιγά σιγά κινείται προς μια τραγική συνάντηση με το παράλογο της ανθρώπινης μοίρας. Αυτή η συγκλονιστική αλλαγή κατεύθυνσης υπήρξε καθοριστική πηγή έμπνευσης για μένα αλλά και για όλο τον θίασο.
Κατά κάποιον τρόπο συναντιέστε με συνεργάτες του παρελθόντος σας μέσα από την τελευταία σας δουλειά. Τι σημαίνει αυτό για εσάς;
Αντιλαμβάνομαι τη δουλειά μου στο θέατρο περισσότερο σαν ταξίδι παρά επάγγελμα. Γι’αυτό οι συνταξιδιώτες είναι σημαντικοί και καθοριστικοί για την έκβαση του ταξιδιού. Κάθε φορά μετά την πρεμιέρα, που τελειώνει και η δουλειά μου, αποχαιρετάμε ο ένας τον άλλο. Όμως, αυτούς τους αποχαιρετισμούς τους αντιμετωπίζω σαν μια ευκαιρία να συναντηθούμε ξανά. Δεν χρειάζονται πολλοί άνθρωποι για να κάνεις καλό θέατρο. Λίγοι αλλά καλοί είναι απαραίτητοι. Οι παλιές φιλίες είναι σαν το καλό κρασί. Η γεύση και το άρωμα γίνονται πιο πλούσια με το πέρασμα του χρόνου.
Τι κρατάει τους ανθρώπους πίσω από το να κάνουν τα μεγάλα βήματα στη ζωή τους;
Να μεγαλώνεις, να ωριμάζεις σημαίνει να απαλλάσσεις τον εαυτό σου από τις αυταπάτες. Μεγαλώνοντας συνειδητοποιούμε ότι δεν χρειαζόμαστε τόσα πολλά πράγματα -όσα νομίζαμε όταν ήμασταν νεαροί- για ν’ απολαύσουμε τη ζωή μας. Το τρικ του κύριου Τσέχωφ είναι ότι οι τρεις αδελφές ποτέ δεν αγοράζουν το εισιτήριο για τη Μόσχα, γιατί στη Μόσχα των ονείρων τους δεν μπορούν να πάνε με το τραίνο… Πρόκειται για μια μεταφυσική Μόσχα· των ονείρων και των ελπίδων.
Εσείς με μια καριέρα που απλώνεται σε πολλές χώρες, υπήρχαν πράγματα που σας κράτησαν πίσω;
Με μια μικρή δόση χιούμορ μπορώ να πω ότι είμαι ευγνώμων στο πεπρωμένο μου που δε μ΄ εμπόδισε να κάνω τη συγκεκριμένη παράσταση στη Θεσσαλονίκη. Μετά την πρεμιέρα σκέφτομαι τι ωραία που έφτασα εκεί που έφτασα.
Τι είναι αυτό που κρατά έναν καλλιτέχνη τελικά κοντά στο θέατρο που ίσως δεν το έχουν τα άλλα επαγγέλματα;
Το θέατρο είναι ένα παράξενο ταξιδιωτικό γραφείο. Είναι παράξενο γιατί τα δρομολόγια και τους προορισμούς δεν μπορείς να τα βρεις στο χάρτη της γης, αφού τα ταξίδια που προτείνει είναι πνευματικά. Το θέατρο έχει να κάνει με την ελευθερία της ανθρώπινης ψυχής. Κι αυτό ισχύει και για τους θεατές και για τους καλλιτέχνες-δημιουργούς. Ειλικρινά πιστεύω πως ό,τι καλύτερο μπορεί να βιώσει ένας θεατής σε μια παράσταση είναι η συγκίνηση από το ταξίδι της ψυχής και της φαντασίας του.
INFO
“Τρεις αδερφές” του Τσέχωφ
Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Παραστάσεις: Τετάρτη στις 6.30μμ, Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 8.30μμ, Κυριακή στις 7μμ
Εισιτήρια: Από 5 ευρώ έως 13 ευρώ
Η συνέντευξη μας δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα “Μακεδονία” της Κυριακής στις 24/11/19
Πριν φύγετε ρίξτε μια ματιά
O Αλέξανδρος Παντελάκης είναι απόφοιτος του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Γράφει στην Εφημερίδα Μακεδονία, ασχολείται με το blogging και τον εθελοντισμό. Εργάζεται στο τμήμα marketing εταιρείας που δραστηριοποιείται στον χώρο της εκπαίδευσης και της εύρεσης εργασίας.