Με την Ελένη Ελευθεριάδου εκτός του ότι μοιραζόμαστε το ίδιο επίθετο –αλλά παραδόξως δεν έχουμε συγγένεια!- έχουμε την ίδια αγάπη στη συγγραφή. Μια συγγραφέας που με την κυκλοφορία του βιβλίου της Εν λευκώ, μας ταξιδεύει στο Κιλκίς αλλά και σε λέξεις γεμάτες από συναισθήματα. Ας την γνωρίσουμε καλύτερα μέσω της στήλης μας Sociallize.
⦁ Με ποια αφορμή αποφάσισες να γράψεις το πρώτο σου βιβλίο;
Πάντοτε θυμάμαι τον εαυτό μου να γράφει. Έγραψα το πρώτο μου ποίημα στην ηλικία των εννέα, όταν απρόσμενα ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή. Θυμάμαι πως αδυνατούσα να εκφραστώ μιλώντας προφορικά, όμως μέσα μου είχα μεγάλη ανάγκη κάπως να βγουν προς τα έξω τα -τότε- τρομερά συναισθήματά μου. Το ποίημα «έγινε» ποιήματα, τα ποιήματα «έγιναν» ημερολόγιο, το ημερολόγιο «έγινε» φανταστικές ιστορίες κι όσο μεγάλωνα η συγγραφή έγινε για εμένα κάτι σαν βιολογική ανάγκη. Νιώθω ευτυχισμένη όταν η φαντασία μου καλπάζει και την αποτυπώνω γραπτώς. Είναι η αγαπημένη μου ασχολία να πετάω στα συγγραφικά μου σύννεφα και να έχω όλες τις αισθήσεις μου οξυμένες. Γράφω τα πάντα. Από λίστες για σούπερ-μάρκετ μέχρι και πρωθυπουργικό λόγο -λέμε τώρα-! Οπότε ήταν επακόλουθο όλων αυτών να συγγράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα…
⦁ Αγαπάς πολύ την πόλη σου, το Κιλκίς. Αυτή η αγάπη ήταν η αφορμή να το συμπεριλάβεις ως την κεντρική τοποθεσία της πλοκής του έργου;
Γενικότερα λατρεύω να καταπιάνομαι με οτιδήποτε κρύβεται στην αφάνεια, οτιδήποτε θεωρείται ασήμαντο από την οπισθοδρομική κοινή γνώμη, οτιδήποτε δεν έχει την κοσμοπολίτικη αίγλη που πολλοί άνθρωποι αποζητούν στις ζωές τους και επιλέγουν στις τέχνες. Αγαπώ πολύ το Κιλκίς, τον τόπο που γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω, γιατί οι αγαπημένοι μου άνθρωποι βρίσκονται εκεί, γιατί η πλειοψηφία των όμορφων αναμνήσεων μου είναι ριζωμένη στο έδαφός της. Δεν τέθηκε ποτέ στον εαυτό μου το ερώτημα για το πού θα τοποθετηθεί η κύρια πλοκή του «Εν Λευκώ». Τολμώ να πω πως για εμένα το Κιλκίς έχει γίνει μέσα μου κάτι σαν «ιδέα». Μια ιδέα που θέλω πολύ να τη διαδώσω μέσω της λογοτεχνίας και δη της αισθηματικής. Το Κιλκίς εκπροσωπεί επάξια το μότο μου περί «εν λευκώ» οπτικής στη ζωή. Αντιπροσωπεύει όλες τις μικρές επαρχιακές πόλεις, τα χωριά και τους οικισμούς που είτε οι ίδιοι οι κάτοικοι αυτών, είτε οι κάτοικοι αστικών πόλεων ή ακόμα και η Πολιτεία, υποτιμούν, σνομπάρουν και δε λογαριάζουν. Καθρεφτίζει όλα τα «αουτσάιντερ» που αυθαίρετα η κοινωνία χαρακτηρίζει. Συμβολίζει την απλότητα και τη μικρή διάρκεια της ζωής (σε σχέση με τον συμπαντικό χρόνο), την άσβεστη ελπίδα για αγάπη και φροντίδα, ειδικά των κακοποιημένων ή βασανισμένων από τη μοίρα ανθρώπων. Αποδεικνύει πως την ομορφιά ενός τόπου δεν την προσδίδει μόνο η φύση, αλλά και οι άνθρωποι, οι καταστάσεις μεταξύ τους. Διότι η έννοια της ομορφιάς είναι υποκειμενική και δεν σηκώνει καλούπια. Διότι στα φαινομενικά μικρά και ασήμαντα πράγματα βρίσκεις την ουσιαστική ευτυχία.
⦁ Πώς θα παρουσίαζες με δικά σου λόγια το Εν λευκώ;
Η φράση «εν λευκώ» σημαίνει ανιδιοτελώς, ανεπιφύλακτα, χωρίς περιορισμούς και δεσμεύσεις. Αρκετές φορές χρησιμοποιείται με αρνητική έννοια, αυτή της άκριτης σκέψης και της αβουλίας. Εντούτοις θεωρώ πως η θετική σημασία της είναι το σπουδαιότερο συναίσθημα που μπορεί να νιώσει ο άνθρωπος: ν’ αγαπά και ν’ αγαπιέται «εν λευκώ», χωρίς φόβο, εκφοβισμό και καχυποψία. Επίσης θεωρώ πως όλα στη ζωή είναι θέμα οπτικής. Δεν είμαι από τους υποστηρικτές του: η ζωή είναι μόνο άσπρη ή μαύρη, ή κάπου στη μέση σαν το γκρι. Για εμένα η ζωή είναι μια τεράστια παλέτα που περιλαμβάνει όλα τα χρώματα. Σαν το λευκό χρώμα, το οποίο σύμφωνα με τον Ισαάκ Νεύτων περιέχει όλα τα χρώματα της ίριδας. Για κάποιους το λευκό χρώμα είναι το «τίποτα», για κάποιους τα «πάντα». Με το μυαλό μας μπορούμε να επιλέξουμε ποια χρώματα θέλουμε να δούμε. Όταν ελπίζουμε, είμαι σίγουρη, ότι διαλέγουμε τα καλύτερα. Κι όταν ενεργούμε «εν λευκώ», με πίστη και ανιδιοτέλεια, τα καλύτερα που διαλέξαμε θα διαπεράσουν την ψυχή μας και θα μας οδηγήσουν στην ευτυχία.
Αυτές οι σκέψεις διαποτίζουν την αισθηματική ιστορία του «Εν Λευκώ» και τις βλέπουμε, μέσω των γεγονότων που βιώνουν οι δύο πρωταγωνιστές, η Ισμήνη και ο Πάρης, να βγαίνουν στην αναγνωστική επιφάνεια…
⦁ Τι συναισθήματα θέλεις να αφήνουν στους αναγνώστες οι ιστορίες σου;
Όλα!
Όλες οι ιστορίες μου (αυτές που έχω γράψει και αυτές που θα γράψω στο μέλλον) θέλω να είναι προέκταση της φιλοσοφίας μου ως προς τον παραλληλισμό του λευκού χρώματος και της ίδιας της ζωής. Όπως στις ζωές μας κλαίμε, γελάμε, αγαπάμε, θυμώνουμε, συγκινούμαστε, απογοητευόμαστε, διασκεδάζουμε κτλ, αντιστοίχως μου αρέσει να προκαλούνται όλα τα συναισθήματα στους/στις αναγνώστες/στριες από αυτά που γράφω!
⦁ Η ιστορία σου καταπιάνεται και με κοινωνικά ζητήματα. Ήταν εύκολο να αναφερθείς σε αυτά ή δυσκολεύτηκες ως προς την προσέγγιση τους;
Οι κοινωνικές προεκτάσεις της αισθηματικής ιστορίας του «Εν Λευκώ» είναι πολλές, όπως η παιδική κακοποίηση (συναισθηματική και σωματική), η κοινωνική περιθωριοποίηση, ο αλκοολισμός, ο εθισμός στον τζόγο κ.α. Ειδικά για την προσέγγιση ενός κακοποιημένου πολυπλεύρως ανθρώπου από την παιδική του ηλικία χρειάστηκε να προβώ σε πολύχρονη και εξονυχιστική ψυχολογική έρευνα, προκειμένου να σκιαγραφήσω τον χαρακτήρα και τη συνεπακόλουθη συμπεριφορά της πρωταγωνίστριας Ισμήνης. Η δυσκολία που αντιμετώπισα δεν ήταν τόσο τεχνικής φύσεως, όσο συναισθηματικής. Υπήρξαν στιγμές που έκλαιγα πάνω από το πληκτρολόγιο, γιατί ούτε η «Ελένη», ως δημιουργός μιας μυθοπλαστικής ιστορίας, δεν μπορούσε να διανοηθεί το αδιανόητο…
⦁ Εκτός από τη συγγραφή, λατρεύεις και τους παραδοσιακούς χορούς. Θεωρείς ότι η τέχνη σε όλες τις εκφάνσεις της (λογοτεχνία, χορός) είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας σου;
Αν ρωτήσετε τη μητέρα μου για εμένα θα σας πει πως η «Ελενίτσα» της πρώτα χόρεψε «τας» και μετά περπάτησε! Λογικό, γιατί μεγάλωσα σε μια οικογένεια που μου εμφύσησε την αγάπη για τα ήθη και έθιμα των παππούδων και γιαγιάδων μου, ειδικά αυτά της ποντιακής λαογραφίας και κουλτούρας. Συνεπακόλουθα λατρεύω τους παραδοσιακούς χορούς και την ιστορία που εκφέρουν, γι’ αυτό και δραστηριοποιούμαι από μικρό παιδί σε πολιτιστικά σωματεία του τόπου μου, όπως στην Ένωση Ποντίων νομού Κιλκίς “Οι Αργοναύτες” και την Πρότυπη Καλλιτεχνική Ομάδα Χορού «Έκνευσις» του Κωνσταντίνου Νικολαΐδη. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς να χορεύω με την καρδούλα μου να πάλλεται σε παραδοσιακούς ρυθμούς, όπως δεν μπορώ να με φανταστώ χωρίς να πετάω στα συγγραφικά μου σύννεφα…
⦁ Ποιο είναι κατά την γνώμη σου το ωραιότερο και το δυσκολότερο κομμάτι στη συγγραφή;
Πιστεύω πως το ωραιότερο και ταυτόχρονα δυσκολότερο κομμάτι της συγγραφής είναι η μοναξιά. Αφενός είναι υπέροχο να περνάς εποικοδομητικό χρόνο με τον εαυτό σου, να απολαμβάνεις την παρέα των δικών σου σκέψεων και φαντασιών, να δοκιμάζεις τα όρια του μυαλού σου, να ταξιδεύεις με τις λέξεις σου και να δημιουργείς, αφετέρου είναι δύσκολο να απομονώνεσαι, να λες συχνά «όχι» στους ανθρώπους σου, σ’ αυτούς που αποζητούν την παρέα σου και εν τέλει να χάνεις αρκετές πολύτιμες στιγμές μαζί τους. Η συγγραφική μοναξιά αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στο στόμα κάθε λογοτέχνη, όμως επιδρά εθιστικά και όχι αποτρεπτικά.
⦁ Επόμενα σχέδια;
Βρίσκομαι στη φάση της συγγραφής του δεύτερου βιβλίου μου, το οποίο θα είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας αυτοτελών ιστοριών μ’ έναν κοινό παρονομαστή (τον οποίο δε θα αποκαλύψω για σασπένς!). Τοποθεσία και των τριών ιστοριών θα είναι πάλι το Κιλκίς, καθώς είναι πολύ σημαντικό για εμένα να δοθεί πολιτιστική και λογοτεχνική «αίγλη» στη σημερινή επαρχία. Κι αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι της πόλης μου την έχουν ανάγκη…
Ελένη Ελευθεριάδου, Εν λευκώ, Πηγή, 2022
: eleftheriadou.eleni_
: Eleni Eleftheriadou ( https://www.facebook.com/eleni.eleftheriadou/ )
Πριν φύγετε ρίξτε μια ματιά
H Μαίρη Ελευθεριάδου είναι απόφοιτη του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Διδάσκει γαλλικά και αγαπά τα ταξίδια, τα βιβλία και τη συγγραφή. Το νέο της βιβλίο «Το πιο μελωδικό ρεφρέν» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οσελότος. Στο Sociall.gr γράφει για θέματα που αφορούν τη λογοτεχνία.