Από τόσο δα μικροί, η ίδια ερώτηση… αφού κάποτε νόμιζα ότι απ’ αυτό ζουν οι μεγάλοι… να σε ρωτάνε “τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;” και παραλλαγές της ερώτησης, όπως “τι θα σπουδάσεις;”, “τι σχέδια έχεις;”, “τι δουλειά είναι αυτή που κάνεις;” και άλλες τέτοιου είδους βαρετές ερωτήσεις που όλοι έχουμε ακούσει και πολλές φορές μας έχουν φέρει σε δύσκολη θέση… από τους γονείς μας μέχρι τον τελευταίο ενοχλητικό συγγενή…
Ωστόσο, και πέραν όλων όσων είναι έξω από αυτό και δε τους αφορούν οι προσωπικές μας επιλογές, η σωστή αξιολόγηση και επιλογή της επαγγελματικής σταδιοδρομίας είναι αναμφισβήτητα ζωτικής σημασίας για την ευτυχία του καθενός από μας…
Ένας φίλος μου κάποτε μου είπε ότι αν στη ζωή μας δουλεύουμε 8 ώρες τη μέρα, τότε περνάμε το 1/3 της ζωής μας δουλεύοντας. Νομίζω αυτό και μόνο είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς ότι η δουλειά μας δεν μπορεί να μην είναι καθρέφτης του εαυτού μας και των “θέλω” μας.
Και κάπου εδώ νομίζω κολλάει αυτό που είπε ο μεγάλος Κινέζος φιλόσοφος Κομφούκιος “Αν κάνεις τη δουλειά που αγαπάς, δε θα χρειαστεί να δουλέψεις μια μέρα στη ζωή σου”. Το πιστεύω ακράδαντα.
Ωστόσο, σε όποια ηλικία, μεγάλη ή μικρή, με όποιο background, δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν είναι κατασταλαγμένοι σχετικά με τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό ή/και αποφασίζουν να τον αλλάξουν.
Αποτέλεσμα πολλών παραγόντων θαρρώ, ενδογενών και εξωγενών. Κατά τη γνώμη μου, το μεγαλύτερο πρόβλημα, είμαστε εμείς οι ίδιοι που δεν έχουμε φτιάξει μία κοινωνία όπου ο καθένας θα μπορεί να αποφασίζει μόνος του για τη δουλειά του, βάσει της επιθυμίας, των κλίσεων και των δυνατοτήτων του. Φυσικά όμως υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, που μπορεί να είναι πέρα από τον έλεγχο του κάθε ανθρώπου (όπως π.χ. μία απόλυση, μία μετακόμιση, ένα κακό περιβάλλον εργασίας κλπ.).
Ποτέ δεν είναι αργά για κάποιον να πετύχει αυτό που θέλει και να ακολουθήσει την επαγγελματική σταδιοδρομία που επιθυμεί. Όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα να κάνει τις σωστές για εκείνον επιλογές.
Η ιστοσελίδα Lifehack δίνει κάποιες συμβουλές για να οδηγηθούμε στις σωστές αποφάσεις σχετικά με την επαγγελματική μας σταδιοδρομία και να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα που απασχολεί εμάς, αλλά και… τους άλλους για εμάς!
To Lifehack, λοιπόν, προτείνει τα εξής:
1. Ναι! Γράψτε την ιστορία της ζωής σας!
Κανείς δεν αμφισβήτησε ποτέ το πόσο σημαντική είναι η κατοχή κάποιων τίτλων σπουδών και η προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία για την επιλογή καριέρας. Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμώνται και άλλοι παράγοντες όπως οι προηγούμενες εμπειρίες που μπορεί να έχει αποκτήσει ένας άνθρωπος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Αρπάξτε μολύβι και χαρτί, κάντε μία αναδρομή στο παρελθόν και γράψτε ξεκινώντας με την εκπαίδευσή σας (θα σας βοηθήσει να έχετε μία καλή ροή). Στη συνέχεια, καταγράψτε όλες τις μορφές εργασιακής εμπειρίας που έχετε (με ή χωρίς μισθό, πρακτική άσκηση, ακόμη και δουλειές που πιθανόν κάνατε για πολύ λίγο και σε πολύ μικρή ηλικία. Το πιο σημαντικό όμως είναι να σκεφτείτε και να γράψετε τι έχετε μάθει από το καθένα από αυτά.
Μη διστάσετε να γράψετε και πιο προσωπικές σας πληροφορίες, όπως για τους φίλους, τους συντρόφους σας και τα μέλη της οικογένειάς σας. Μία καταγραφή των δεξιοτήτων και του τι έχετε αποκομίσει από τον καθένα, σίγουρα θα ήταν πολύ εποικοδομητική.
This is an S.O.S.! Τι είναι εκείνο που ενώ δαπανούμε χρήματα (ενδεχομένως και πολλά) για να απολαύσουμε, ωστόσο μας κάνει πλουσιότερους; Μα φυσικά τα ταξίδια. Γράψτε το κάθε μέρος στο οποίο έχετε βρεθεί (εντός και εκτός χώρας), ποιους πολιτισμούς έχετε ανακαλύψει και τι γνώσεις έχετε πάρει από αυτά.
Ο απώτερος σκοπός όλης αυτής της άσκησης είναι οι βαθιές γνώσεις που θα αντλήσετε από το να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να συνειδητοποιήσετε πόσο πολύτιμοι είστε πριν ξεκινήσετε την αναζήτηση καριέρας σας. Σας οδηγεί να δείτε τη δική σας αξία μέσα από πολλούς τρόπους. Σας επιτρέπει να δείτε τον εαυτό σας ως κάτι περισσότερο από ένα προϊόν της εκπαίδευσής σας, αφού θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε όποια άλλη δεξιότητα μπορεί να έχετε.
Το πιθανότερο είναι ότι θα εκπλαγείτε από τα αποτελέσματά της.
2. Εστιάστε στις επιθυμίες και τις δυνατότητές σας (φυσικά!)
Κατανοώντας τις βασικές σας αξίες σίγουρα θα σας βοηθήσει να επιλέξετε τη δουλειά των ονείρων σας. Αυτές καθορίζουν τι είναι σημαντικό και τι… λιγότερο σημαντικό για εσάς.
- Τι είναι πιο σημαντικό για εσάς;
- Τι σας οδηγεί και σας δίνει κίνητρο;
- Πόσο σημαντικά είναι για εσάς τα χρήματα;
- Ποιοι θα ήταν για εσάς οι ιδανικοί συνεργάτες;
- Τι θαυμάζετε σε άλλους που εργάζονται στον τομέα σας;
- Προτιμάτε να την ατομική εργασία ή την ομαδικότητα;
- Τι είναι το “break-deal” για εσάς; Με άλλα λόγια, τι είδους καταστάσεις (ή άτομα) ΔΕΝ θα μπορούσατε να ανεχθείτε με τίποτα;
Είναι βέβαιο ότι η κατανόηση αυτών των αξιών είναι εξαιρετικής σημασίας για τον καθένα. Δεν είναι τυχαίο που οι υποψήφιοι εργοδότες κάνουν συχνά τέτοιου είδους ερωτήσεις στη διαδικασία συνέντευξης.
3. Ποιοι είναι οι τωρινοί αλλά και οι πιο μακρινοί σας στόχοι;
Η κατανόηση των κοντινών και πιο μακρινών στόχων είναι το θεμέλιο για τον σωστό σχεδιασμό που θα οδηγήσει στη σωστή επιλογή επαγγελματικού προσανατολισμού. Με ολοκληρωμένα τα δύο προηγούμενα βήματα, ίσως τελικά δεν είναι τόσο δύσκολο να κατανοήσουμε τι θέλετε από τη ζωή σας.
Με βάση το Αγγλικό αρκτκόλεξο SMART, για τις λέξεις:
- Specific (=Συγκεκριμένος)
- Measurable (=Μετρήσιμος)
- Attainable (=Εφικτός)
- Relevant (=Σχετικός)
- Time-Sensitive (=Ευαίσθητος στο χρόνο),
μάλλον βρίσκονται 5 επίθετα που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τους στόχους μας. Οι στόχοι αυτοί φυσικά μπορούν να μην είναι απλά επαγγελματικοί, αλλά και εκπαιδευτικοί, προσωπικοί, οικογενειακοί ή οτιδήποτε άλλο θέλει κανείς να πετύχει στη ζωή του.
Παρότι οι μακροπρόσθεσμοι στόχοι είναι εκείνοι που ίσως είναι και οι πιο καθοριστικοί για τη ζωή μας, οι μικροί, καθημερινοί και βραχυπρόσθεμοι είναι εκείνοι που θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερα επιτεύγματα. Η τήρηση ενός χρονοδιαγράμματος θα ήταν πολύ χρήσιμη. Τι θέλετε να πετύχετε τον επόμενο μήνα, τους επόμενους 6 μήνες, σε 5 ή σε 20 χρόνια; Αυτό το “ξεδίπλωμα” της ζωής των ονείρων σας μέσα σε μερικά φύλλα χαρτιού, είναι ικανό να οδηγήσει στις πιο σωστές αποφάσεις.
4. Ξυπνήστε το παιδί που υπάρχει μέσα σας!
Καμία φορά, το να σκεφτούμε σαν παιδιά μας κάνει να ενεργήσουμε με τον πιο σωστό τρόπο σαν ενήλικες. Γυρίστε το χρόνο πίσω, βάλτε τον εαυτό σας πίσω στα σχολικά θρανία και στην ασφάλεια του σπιτιού και της οικογένειας και ανατρέξτε στις παλιές σας σκέψεις:
“Τι θέλω να κάνω όταν μεγαλώσω; Ποια δουλειά θα με έκανε ευτυχισμένο;”
Το πιθανότερο είναι ότι το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό, είναι η αληθινή απάντηση στο βασαντιστικό αυτό ερώτημα. Φανταστείτε μία τυπική σας μέρα στη δουλειά, τους ιδανικούς συνεργάτες, τα συναισθήματα με τα οποία αυτή σας γεμίζει.
5. Εκτός από τις δυνατότητές σας, κάντε μία λίστα με τις επιλογές που έχετε!
Τώρα που έχετε μια σαφή εικόνα του τι θα θέλατε να κάνετε, μπορείτε να αρχίσετε να δημιουργείτε μια λίστα με τις δυνατότητες που μπορεί να ταιριάζουν σε αυτές τις παραμέτρους.
Καταγράψτε τις επιλογές που γνωρίζετε ότι ταιριάζουν στο πώς έχετε σκιαγραφήσει τον εαυτό σας. Στη συνέχεια, μία έρευνα για να ανακαλύψετε τι άλλο μπορεί να είναι εκεί έξω που δεν έχετε ακόμη ανακαλύψει θα ήταν χρήσιμη.
Μιλήστε, επικοινωνήστε με άτομα στον κύκλο σας, ρωτήστε τους τι γνωρίζουν για τις δυνατότητες που υπάρχουν σχετικά με τη δουλειά που θέλετε να κάνετε. Φυσικά, δικτυωθείτε μέσω των social media ή με όποιον άλλο τρόπο με ανθρώπους που μπορούν να σας βοηθήσουν.
Όταν γνωρίσετε μερικούς από τους ανθρώπους που είτε κάνουν αυτό που κάνετε, εργάζονται σε μια εταιρεία που σας ενδιαφέρει, συνομιλήστε μαζί τους και να κάντε ερωτήσεις για να αποκτήσετε πληροφορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη εργασία ή καριέρα.
Μόλις πραγματοποιήσετε την έρευνά σας, τότε είστε έτοιμοι να κάνετε το τελικό σας βήμα.
6. Κάντε τις επιλογές που σας εκφράζουν καλύτερα!
Τώρα για το διασκεδαστικό μέρος! Δημιουργήστε μια λίστα με τις επιλογές που έχετε επιλέξει με σειρά προτεραιότητας. Στη συνέχεια, απλώς ορίστε τους στόχους σας και ξεκινήστε τη σύνδεση με τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις που ειδικεύονται στον τομέα της επιλογής σας!
Στην ερευνητική σας διαδικασία, μάλλον θα κάνετε μερικές νέες επαφές που μπορεί να σας βοηθήσουν να πάτε στη σωστή κατεύθυνση.
Σίγουρα, και ανάλογα με το τι ψάχνετε από τη ζωή σας, τα πράγματα μπορεί να μην είναι πάντα το ίδιο εύκολα. Ωστόσο, δεν υπάρχει άλλος τρόπος από την επιμονή και την υπομονή για την επιλογή καριέρας και την επίτευξη των στόχων που θα σας κάνουν ευτυχισμένους.
Και καλή τύχη!